Beleggers vrezen een wereldwijde recessie en staan niet te springen om aandelen te kopen. De beurzen liepen in de afgelopen weken flink terug op de verwachting dat de wereldeconomie een stap terug doet. Hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een recessie komt en welke factoren spelen hierin een rol?
Volgens economen van ABN Amro is het risico op een recessie nu waarschijnlijk het grootst sinds het begin van de pandemie in 2020. Dit heeft vooral te maken met de hoge inflatie (die zorgt voor de grootste daling van de reële inkomens in decennia), maar ook met renteverhogingen door de centrale banken. Ook de mogelijke afsluiting van het Russische gasnet en lockdowns in China spelen een rol, aldus de bank.
'Voorlopig geen wereldwijde recessie'
Toch denken economen van de bank, in tegenstelling tot veel andere experts, voorlopig niet dat er een wereldwijde recessie zal volgen. Met “een beetje geluk” vallen diverse factoren positief uit. De economen wijzen onder meer op de voorziene impact van de massale opbouw van overtollige spaargelden tijdens de pandemie, de sterke arbeidsmarkten en een dienstensector die voor het grootste deel nog over een aanzienlijk herstelpotentieel beschikt.
Lees ook: Saaie aandelen in onzekere beurstijden: welke moet je hebben?
Of deze factoren voldoende tegenwicht bieden om een recessie daadwerkelijk te voorkomen, valt natuurlijk niet met zekerheid te zeggen. Dat hangt volgens ABN Amro af van grofweg drie zaken.
1. Rusland sluit gaf af
De grootste dreiging voor de vooruitzichten voor met name Europa is het risico dat Rusland de gasleveringen abrupt stopzet. Het risico dat dit scenario werkelijkheid wordt is sinds maart gestegen van 25% naar 35% tot 40%, zo stelt de bank.
Rusland heeft al de levering aan Polen en Bulgarije stopgezet en onlangs werd ook Finland buitenspel gezet nadat het land zich bij de NAVO heeft aangemeld.
Of andere landen volgen, hangt volgens ABN Amro onder meer samen met de vraag of energieleveranciers in andere Europese landen de EU-sancties zullen overtreden door in te gaan op Russische eisen om het gas in roebels te betalen.
Bovendien werkt de EU ook aan een embargo op Russische olie. Als dat van kracht wordt, kan dat volgens de bank ook leiden tot een Russische vergeldingsblokkade van de gasexport.
2. Meer lockdowns in China
De kans dat er meer en diepere lockdowns komen in China acht ABN Amro in op 25%. Halverwege april voerde China omvangrijke lockdownmaatregelen in om een verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen.
Lees ook: 3 beleggingsprincipes van Buffett die het goed doen in een berenmarkt
De maatregelen hebben verregaande consequenties en leiden tot tekorten en het stilleggen van productie. Bovendien waren er problemen met het vrachtvervoer en ontstond er congestie in de havens, vooral rond Shanghai. Het gebrek aan materialen en uitrusting schaadt de industriële productie in de eurozone.
ABN verwacht echter een geleidelijke heropening van de Chinese economie. Ook zal de overheid vermoedelijk ingrijpen om knelpunten in het binnenlandse vervoer en de productie te verlichten.
Mochten er toch strengere lockdowns komen, dan zal dit meer langdurige verstoringen van zowel de vraag als het aanbod in China tot gevolg hebben. “Daardoor blijven de levertijden in de mondiale toeleveringsketens langer hoog. Het gevolg is een verdere opwaartse druk op de prijzen van industriële goederen”, aldus economen van de bank.
3. Centrale bank trapt te snel op de rem
De eerste twee scenario’s spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de inflatie, die momenteel enorm hoog is. Centrale banken zullen op de rem trappen om te voorkomen dat de inflatie verder aantrekt. Dit leidt tot een aanzienlijke aanscherping van de financiële voorwaarden, waarbij de aandelenmarkten dalen en de obligatierente en hypotheekrente stijgen, aldus ABN Amro. “Dit alles zet de inkomens van huishoudens en de bedrijvigheid in het bedrijfsleven nog verder onder druk, door negatieve vermogenseffecten en hogere leenkosten.”
Het gevaar is dat renteverhogingen de stijging van de inflatie niet goed genoeg de kop indrukken. Centrale banken moeten dan harder op de rem trappen. Er bestaat een kans dat centrale banken te hard ingrijpen, waardoor per ongeluk een recessie wordt veroorzaakt.
De kans dat een renteschok de consumptie doet dalen, schat ABN Amro in op 30% tot 40%.
“Het huidige macro-economische klimaat is hoogst ongebruikelijk. Bij een inkomensschok van de omvang die wij nu meemaken, zouden wij normaal gesproken nu al een recessie voorspellen. De belangrijke dempende factoren, waaronder het overtollige spaargeld, de sterke arbeidsmarkten en het herstelpotentieel van de dienstensector, vormen een belangrijk tegenwicht waardoor wij dat in dit stadium niet doen”, concludeert ABN Amro.
Check ook: 7 vluchtheuvels bij een dalende beurs