Ga je solliciteren, dan moet je flink aan de slag. Stuur niet roekeloos een brief naar een willekeurig bedrijf omdat je gewoon zo graag aan het werk wilt. Gebruik dit stappenplan en vergroot je kans op een baan.
Bepaal je focus en zorg dat je precies weet waar je moet zoeken. Verdiep je in de arbeidsmarkt en in de sector waarbinnen je aan het werk wilt. Geen branche is gelijk. Geen woonplaats is gelijk. Op sommige plekken zijn bijvoorbeeld meer banen te vinden dan ergens anders. Het is goed om te weten wat je kansen zijn en of je veel concurrentie kunt verwachten.
Zoek gericht. Als je weet in welke sector en regio je moet en wilt zoeken, en waar je interesses liggen, dan moet je nog weten wáár je die perfecte vacature tegen kunt komen. Niet alle vacatures staan op de grote online vacaturebanken, zoals Monsterboard, of in de krant. Het kan geenszins kwaad daar te kijken, maar check ook of er websites van beroepsverenigingen of vakbladen zijn waarop vacatures worden geplaatst.
Je kunt je ook inschrijven voor mailinglijsten. Doe je dit, bijvoorbeeld bij Jobrapido, dan krijg je een e-mail als er nieuwe vacatures zijn die aan jouw zoektermen voldoen. Ook zijn er apps die je kunt gebruiken om een vacature te vinden, zoals die van vacaturewebsite Vacatures.nl. Of wandel eens langs bij een uitzendbureau.
Misschien heb je niet alleen een sector op het oog, maar zelfs al een specifiek bedrijf. Veel bedrijven plaatsen vacatures op hun website. Dus kijk daar vooral.
En soms heeft een bedrijf wel een baan beschikbaar, maar wordt er nergens een vacature geplaatst. Het komt voor dat vacatures zoveel mogelijk intern of via-via worden vervuld. Werk daarom waar mogelijk aan je netwerk (zie ook punt 2), want wie weet kun je aan de slag via iemand die al in de sector van jouw keuze werkt. Het hoeft trouwens niet eens altijd een (volledig) professioneel netwerk te zijn. Misschien werkt de zus van je buurvrouw voor een bedrijf waar ze toevallig op zoek zijn naar iemand zoals jij.
Netwerken gebeurt niet alleen tijdens borrels en werktrips, ofwel face-to-face, maar ook online. Op LinkedIn bijvoorbeeld.
LinkedIn is vooral bedoeld als professionele netwerksite. Je kunt er in contact komen met individuen en je kunt er bedrijven of zelfs complete branches volgen. Doe dat vooral, want op die manier kun je vacatures tegenkomen - die worden vaak gedeeld.
Het is verstandig om je (digitale) netwerk uit te breiden. Dus spreek je iemand die je interessant vindt, bijvoorbeeld een keer tijdens een borrel, dan kun je hem of haar best toevoegen. Overdrijf dit niet: nodig alleen mensen uit die je kent, en van wie je weet dat ze jou ook (nog) kennen. Anders kom je misschien opdringerig over. Wil je jezelf in de kijker spelen bij iemand die je niet kent, dan kun je diegene wellicht beter op Twitter gaan volgen, en op die manier een gesprek (proberen te) beginnen.
Twitter is namelijk ook een prima plek om aan je netwerk te werken. Je kunt er op een laagdrempelige manier contact leggen en onderhouden. Plus: als je de juiste accounts volgt en de juiste zoekwoorden gebruikt, zul je regelmatig vacatures voorbij zien komen. Volg mensen en bedrijven die je interessant vindt, volg accounts die vacatures (re)tweeten.
En wees zelf ook actief: schrijf bijvoorbeeld een tweet waarin je aangeeft dat je op zoek bent naar een baan. Schrijf interessante tweets, verspreid je kennis over je vakgebied. Je weet nooit wie het opvalt en waar het toe leidt (en houd in gedachten dat het voortdurend plaatsen van tweets over je kinderen, maaltijden en vakanties juist averechts werkt. Mensen die jou volgen vanwege je expertise zitten niet op berichten over je privé-leven te wachten).
Je social media-profielen zijn eigenlijk digitale visitekaartjes. Zo zou je LinkedIn kunnen zien als een online cv. Wees daarom overzichtelijk, helder en volledig (zie ook stap 3). Doe dit al voordat je een sollicitatiebrief verstuurt, want misschien word je wel gecheckt door een recruiter. Net zoals dat jij op zoek bent naar werk, zijn bedrijven op zoek naar werknemers. Je kunt er daarom van uitgaan dat er vanuit die hoek ook actief wordt gezocht.
Zorg ervoor dat al je online profielen er netjes uitzien (geen vakantie- of feestfoto's dus), óf dat je bepaalde zaken afschermt. En Google jezelf eens. Kijk wat er in beeld verschijnt, en check of er dingen zijn aan te passen.
Zodra je een vacature hebt gevonden die bij je past moet je je best doen om indruk te maken, zodat je wordt uitgenodigd voor een gesprek.
In verreweg de meeste gevallen zul je een sollicitatiebrief en cv moeten opsturen. Verdiep je voordat je begint met schrijven goed in het bedrijf en de functie. En houd die informatie in het achterhoofd. Degene die je sollicitatie onder ogen krijgt moet echt het idee hebben dat jij weet waarover je het hebt.
Je sollicitatiebrief
Op internet zijn talloze voorbeeldbrieven te vinden. Daar kun je je voordeel mee doen als je niet precies weet waar je moet beginnen. Een brief bestaat in ieder geval uit een aantal standaard zaken. Zo leg je uit naar welke functie je solliciteert en waar je de vacature hebt gevonden. Je licht toe waarom jij aan de eisen voldoet en waarom je interesse hebt in deze baan. Je laat je potentiële nieuwe werkgever op een overzichtelijke manier kennis met je maken.
Maar stel voorop dat je een brief moet schrijven die bij jou als persoon past, en die specifiek gericht is op het bedrijf waarnaar je schrijft. Natuurlijk zijn voorbeeldmodellen en richtlijnen handig, maar maak je brief niet te standaard. Een zin als 'naar aanleiding van uw vacature...' is duidelijk, maar tegelijk echt afgezaagd en saai. Met een dergelijke zin laat je helemaal niets van jezelf zien. Behalve dan dat je blijkbaar niet de creativiteit in huis hebt om iets originelers te bedenken.
Probeer er daarom een persoonlijk element in te verwerken. Zorg ervoor dat je brief niet door ieder willekeurig persoon en naar aanleiding van iedere willekeurige vacature geschreven had kunnen zijn. Je moet opvallen in een stapel met tientallen brieven. Verplaats je in het bedrijf en vraag je af wat de interesse zou wekken.
Je curriculum vitae
Je sollicitatiebrief en cv moeten elkaar aanvullen. Zet niet je hele cv in je brief, maar zoom in op een aantal zaken - liefst de dingen die het belangrijkst zijn voor het bedrijf waarbij je solliciteert. In je cv is ruimte voor meer informatie over je ervaring. Als je een cv samenstelt kun je gebruikmaken van voorbeelden.
Een aantal belangrijke dingen om rekening mee te houden:
- Zorg voor een overzichtelijk geheel. Maak het niet te druk en schreeuwerig. Gebruik in ieder geval zwarte tekst, op een witte achtergrond. En kies niet voor het lettertype Comic Sans.
- Bedenk of je al je bijbanen (bijvoorbeeld van vroeger) wel moet noemen. Het is prima om te laten zien dat je al van jongs af aan ijverig aan het werk bent, maar overdrijf het niet. Veel werkgevers zijn alleen geïnteresseerd in relevante werkervaring. Ze zitten in ieder geval niet te wachten op complete omschrijvingen van je werkzaamheden als ijsverkoper op zaterdagmiddag, vijftien jaar geleden (tenzij je solliciteert naar een soortgelijke functie, of een functie in diezelfde branche - dan is het wellicht een ander verhaal);
- Heel belangrijk: nooit liegen! Verzin geen titels, geen ervaring, geen scholing. Verzin helemaal niets. Als het uitkomt (en die kans is er), dan heb je een behoorlijk probleem. De relatie met je werkgever wordt er niet beter op als 't al begint met een leugen. En, helemaal los van dat: je wilt aangenomen worden op basis van wat je werkelijk kunt, toch?
- Noem je referenties, bijvoorbeeld omdat daar in de vacaturetekst om wordt gevraagd? Vraag deze mensen dan eerst of ze dat oké vinden.
- Als je een foto meestuurt, zorg er dan voor dat-ie professioneel oogt. Kies voor een effen achtergrondkleur. Een vakantiefoto kan echt niet. En foto's waarop je met anderen te zien bent zijn ook not done.
Als je al slordig bent tijdens je sollicitatie, wie zegt dan dat je dat tijdens je werkzaamheden niet óók bent? Je moet altijd zorgen dat de eerste indruk zo goed mogelijk is, en daar kun je geen slordigheid bij gebruiken. Let daarom op de volgende punten, nog vóórdat je je brief en cv opstuurt.
1. Lees je brief en cv altijd een keer over. Check alles op spelfouten en controleer je zinsopbouw. Laat het eventueel nog door iemand anders lezen (je zult niet de eerste zijn die z'n eigen fouten over het hoofd ziet).
2. Gebruik een zakelijk e-mailadres. Bijvoorbeeld eentje die bestaat uit je voorletters en achternaam. Let er op dat je je sollicitatie niet per ongeluk verstuurt vanaf een adres vol dierennamen of jongerentaal - dat staat onprofessioneel en komt slordig over.
3. Reageer je op meerdere vacatures? Als het om vrijwel dezelfde baan gaat, dan kun je je brief en cv best hergebruiken. We raden je wel aan alles zoveel mogelijk af te stemmen op ieder individueel bedrijf waarbij je solliciteert. Dus misschien moet je hier en daar wel even iets wijzigen. Check in ieder geval altijd of je nergens gegevens van een ander bedrijf hebt staan, die je even over het hoofd hebt gezien omdat je zo druk aan het copy-pasten was. Er is niets op tegen om meerdere sollicitaties tegelijk te versturen, maar doe het wel zorgvuldig.
Als je wordt uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, dan staat je een spannend moment te wachten. Over je brief kon je lang nadenken. Je kon dingen wijzigen en aanvullen voordat je alles opstuurde. Maar zit je eenmaal tegenover een potentiële werkgever, dan is het even een ander verhaal, echt een momentopname. Maar je kunt je er natuurlijk wel op voorbereiden.
Let ten eerste op de manier waarop je jezelf presenteert. Neem de tijd om je kleding uit te zoeken, zorg ervoor dat je er representatief uitziet. Gebruik niet teveel deodorant of parfum. Wees zuinig met make-up en sieraden.
Neem een nette tas mee, en heb een kopie van je cv en sollicitatiebrief bij je. Laat zien dat je bent voorbereid. Stop ook een kladblokje en pen in je tas, voor het geval je dingen op wilt schrijven. Jij zult vragen krijgen, maar misschien wil je zelf ook wel wat dingen weten. Zo'n gesprek geldt immers als wederzijdse kennismaking.
Denk vooraf na over de vragen die je misschien zult krijgen, en formuleer alvast wat antwoorden voor jezelf. En heb je een gat in je cv? Zorg ervoor dat je kunt toelichten waarom dit het geval is. Probeer overal een reden voor te hebben.
Ook kun je alvast bedenken wat je zelf een realistisch salaris vindt. Misschien wordt daar nog helemaal niet over gesproken (vraag er zelf in ieder geval niet naar). Het kan zijn dat dit pas in een eventueel tweede gesprek en/of arbeidsvoorwaardengesprek aan de orde komt, maar je kunt het beste maar op zoveel mogelijk dingen voorbereid zijn.
Tot slot: kom op tijd en kauw geen kauwgom. En, net als bij je brief en cv: wees eerlijk. Altijd.
Hopelijk word je na je sollicitatiegesprek (of een eventueel vervolggesprek) aangenomen, en kun je aan de slag. Vaak vindt eerst nog een arbeidsvoorwaardengesprek plaats. Dan wordt er gesproken over zaken als salaris, een proefperiode en vakantiedagen (je kunt best kijken of er iets valt te onderhandelen). Misschien krijg je ook nog een cao onder ogen. En je zult natuurlijk een arbeidscontract moeten tekenen.
En als je wordt afgewezen? Ga niet zitten kniezen. Zie de sollicitatie als een oefening voor de volgende keer. Veel mensen worden niet eens uitgenodigd voor een gesprek. Het bedrijf dat jou uitnodigde was blijkbaar geïnteresseerd in je, anders hadden ze je niet gevraagd om langs te komen. Dat jij het uiteindelijk niet bent geworden, betekent helemaal niet per se dat je iets verkeerd hebt gedaan (grote kans dat een ander gewoon nét wat beter bij de functie past).
Mocht je het idee hebben dat je er niet uitkomt, bijvoorbeeld omdat je zelden wordt uitgenodigd voor een gesprek, dan kun je altijd te rade gaan bij een sollicitatietrainer. En als je lang werkloos bent, ga dan na of je een uitkering kunt krijgen.
Volgende keer verder gaan?
Sla je voortgang op en onthoud waar je gebleven bent.
Maak een gratis account aan Ben je al lid? Log in