Over geld zijn talloze boeken geschreven. Maar de meeste boeken vertellen je alleen hoe je meer geld kunt verdienen of met minder geld rond kunt komen. De onderliggende aanname daarbij is steevast dat meer geld hebben per definitie beter is, dat je daar gelukkiger van wordt.
Maar dat is niet waar. Dat komt doordat er een cruciaal verschil is tussen geldproblemen en geldzorgen, zegt John Armstrong, auteur van het fascinerende How to Worry Less About Money.
Geldzorgen zijn, in tegenstelling tot geldproblemen, niet op te lossen met meer geld. Geldzorgen hebben een andere oorzaak en vergen dus een andere oplossing.
Geldproblemen: vragen om directe interventie
Het verschil tussen geldzorgen en geldproblemen is subtiel, maar zeer belangrijk.
Geldproblemen zijn acuut en vragen om directe interventie. Een voorbeeld is wanneer je de hypotheek of creditcardschuld aan het eind van de maand niet kunt betalen, of wanneer je eenmanszaak failliet gaat en je je rekeningen niet meer kunt voldoen.
Geldproblemen liggen doorgaans aan een gebrek aan geld. Om van je geldproblemen af te komen moet je daarom óf aan meer geld zien te komen, óf met minder rond zien te komen.
Geldzorgen: zeggen iets over degene die zich zorgen maakt
Geldzorgen, daarentegen, zeggen vaak vooral iets over degene die zich zorgen maakt. Zo kan iemand die zich objectief gezien nergens zorgen over hoeft te maken toch geldzorgen hebben.
Er zijn ook welvarende mensen die gebukt gaan onder hun geldzorgen. Denk aan een miljonair die zich zorgen maakt dat zijn vermogen niet hoog genoeg is of een CEO die klaagt dat de baas van een concurrent meer verdient.
Geldzorgen ontstaan vaak wanneer mensen geld gaan zien als een doel op zich, in plaats van als middel. Geld krijgt een nieuwe betekenis: geld wordt een bron van status, zekerheid, vrijheid, succes of zelfs morele superioriteit (ik ben rijker dan mijn buurman/collega/beste vriend, dus ik ben beter).
Vaak is er hier sprake van diepere, onderliggende zorgen: Ik ben niet succesvol genoeg. Ik ben een slechte echtgenoot, ouder of vriend.
Jij bent je geldzorgen
Maar meer geld hebben zal dit soort zorgen niet oplossen, het zal je niet gelukkiger maken. Je hoeft niet zozeer iets aan je inkomen te veranderen, maar wel aan je denkwijze.
In zijn boek geeft John Armstrong een aantal goede tips om van je geldzorgen af te komen. Maar het zijn geen tips die al je zorgen meteen doen verdwijnen.
Je moet in elk geval bij jezelf te rade gaan welke onderliggende angsten en onzekerheden je zorgen veroorzaken. Is het realistisch om je hier zorgen over te maken? Als je deze gedachten ook maar een beetje kunt ombuigen, zul je je een stuk rustiger voelen. Een paar voorbeelden:
Sociale status
Je maakt je zorgen dat je niet succesvol of beroemd genoeg bent. Je gelooft dat rijke mensen per definitie succesvol zijn en dat jij daarom met meer geld automatisch ook succesvoller zult zijn (je zult meer aanzien hebben, je vrienden zullen meer respect voor je hebben en je zult op meer feestjes uitgenodigd worden).
Toekomstige problemen
Sommige mensen maken zich zorgen over de toekomst. Kunnen ze hun kinderen wel naar een goede school sturen? Kunnen ze tijdens hun pensioen wel comfortabel genoeg leven? Kunnen ze het volgend jaar veroorloven om een wereldreis te maken? Hoewel dit natuurlijk serieuze vragen zijn, maken sommige mensen zich er disproportioneel veel zorgen over.
Persoonlijke eigenschappen
Het kan ook zo zijn dat je je zorgen maakt dat je te lui, roekeloos, of slordig bent en daarom altijd geldproblemen zult hebben. Je geldzorgen draaien om je eigen (zogenaamde) tekortkomingen.
Een andere zorg kan zijn dat je vroeger de verkeerde studie of carrière hebt gekozen en daarom nooit rijk of succesvol kunt zijn, of dat je bang bent dat je je ziel aan de duivel zal moeten verkopen om genoeg geld te verdienen. Je eigen negatieve zelfbeeld staat in dit geval in de weg van een succesvol en gelukkig leven.
En dit kun je zelf bijdragen
Daarnaast moet je zien hoe je zo slim en creatief mogelijk met je geld om kunt gaan. Want daar kun je geluk uit halen. Geld an sich maakt niet gelukkig, maar je kunt er wel spullen of ervaringen mee komen die bijdragen aan een gelukkig leven.
Het belangrijkste is dat je zoveel mogelijk waarde koopt met je geld, want daar word je pas echt gelukkig van. Deze waarde is subjectief en hangt volgens Armstrong af van je eigen normen en waarden.
Bepaal voor jezelf wat waardevol is in je leven en waar je je geld aan uit wilt geven. Breng je uitgaven vervolgens in lijn met deze normen en waarden.
Lees ook: Geluk kun je kopen! Dit zijn drie eenvoudige manieren.
Hoe creatief je met je middelen omgaat is ook een belangrijke factor. Je hoeft geen fortuin uit te geven om er goed uit te zien, een goede maaltijd te koken of je huis mooi in te richten. Je eigen creativiteit is daarin veel belangrijker.
Het is, tot slot, natuurlijk niet alleen belangrijk hoe je je geld uitgeeft, maar ook hoe je het geld verdient. De gemiddelde persoon brengt ongeveer een kwart van het leven werkend door. Hoe je deze tijd doorbrengt bepaalt daarom voor een groot deel hoe gelukkig je bent.
Check ook: Dit is waarom je zo slecht bent in sparen (en dit kun je er tegen doen)
Hier vind je een uitgebreide samenvatting van John Armstrong's How to Worry Less about Money. Het boek is zeker het lezen waard.