Hoera, het gaat gebeuren, de vermogensrendementsheffing of, zoals De Telegraaf hem noemt, de 'Spaartaks' gaat definitief in revisie. Hij had het al eerder soort van aangekondigd, maar vandaag zei Jeroen Dijsselbloem het zo onomwonden dat het ook daadwerkelijk op de voorpagina kon.
Het is natuurlijk ook de hoogste tijd. Al jaren betalen Nederlandse spaarders meer belasting over hun vermogen dan ze er na aftrek van inflatie aan verdienen. Daarmee bouw je niets op, daarmee teer je alleen maar in op je vermogen.
Volgens de vermogensrendementsheffing betaalt iedereen 30% belasting over de winst op zijn vermogen, voor zover dat vermogen boven een bepaalde ondergrens uitkomt. En die winst wordt voor het gemak voor iedereen gelijkgesteld op 4%.
Op de beurs is die 4% mogelijk wel haalbaar, maar met spaargeld - nog steeds met afstand het favoriete vermogensbestanddeel van de Nederlander - is een rendement van 4% een volstrekt kansloze aangelegenheid. Dus prima dat die heffing, die niet meer van deze tijd is, op de helling gaat. Het werd een keer tijd.
Sparen beloond, beleggen gestraft?
Maar wat komt er voor in de plaats? De ongeveer 4 miljard euro die de vermogensrendementsheffing jaarlijks oplevert valt redelijk in het niet bij de rest van de belastinginkomsten, maar dat wil nog niet zeggen dat Dijsselbloem er lachend een streep doorheen zal zetten.
Het geld zal bij voorkeur op een andere manier binnen moeten komen. Maar hoe?
Financieel commentator Peter Verhaar leest het al een beetje tussen de regels door: denkt Financiën eraan om sparen anders te gaan behandelen dan beleggen? Deze uitspraak van Dijsselbloem in De Telegraaf past wel in dat beeld:
"Maar gewone spaarders halen [die 4%] door de lage spaarrente niet. Beleggers weer wel, die hebben goede beleggingsjaren gehad."
Angstig gedrag
Oftewel, spaarders lijden hieronder, beleggers niet. Moeten beleggers straks meer gaan betalen dan spaarders? Administratief kan het; in de aangifte worden spaargeld en beleggingen nu al gescheiden opgegeven. Maar het is te hopen dat staatssecretaris Wiebes niet zo'n tweesporenbeleid in zijn hoofd heeft.
Ten eerste moet je je afvragen of het zinvol is om anno nu sparen fiscaal aantrekkelijker te maken dan beleggen. Veel mensen sparen vanuit angst: ze vinden veiligheid op korte termijn belangrijker dan een hogere kans op het behalen van hun financiële doelen. Belastingverlaging voor alleen spaarders wakkert dat angstige gedrag nog verder aan.
Lees ook: Waarom sparen riskanter is dan beleggen
Zo'n verschillend tarief voor beleggers en spaarders is natuurlijk ook vragen om moeilijkheden, want beleggers hebben inderdaad "goede jaren" gehad, maar daar gaat gegarandeerd ook een keer een einde aan komen. De beurs gaat nooit in een rechte lijn omhoog; sterker, hij kan geruime tijd helemaal niets doen of onstuimig dalen. En dan wordt de belegger dubbel gepakt: door de markt en door de fiscus, als beloning voor het nemen van meer risico.
Zinloos gespaar
En dat dan nog even afgezien van het feit dat we dan weer in hetzelfde schuitje zitten als waar we voorheen in zaten: een belastingtarief dat geen enkele relatie meer heeft tot de werkelijkheid op de financiële markten.
Enfin, zolang onduidelijk is waar Dijsselbloem en Wiebes aan denken, gaan we er maar vanuit dat ze zo verstandig zullen zijn om spaarders en beleggers gelijk te blijven behandelen. Ofwel met een realistischer rekenrente, ofwel met een algehele tariefsverlaging waardoor sparen voor later geen volstrekt zinloze activiteit meer is.
Check ook: De vermogensrendementsheffing moet (en gaat) op de helling