Het is het meest omstreden en meest fel bedicussieerde item op de beurs. Het lijkt soms wel of je voor of tegen moet zijn, maar er bestaat ook nog zoiets als - letterlijk! - een gulden middenweg. We hebben het hier over goud.
Om te beginnen: een goede vraag!
Of niet? Want "goud is goed voor centrale banken", is wel heel stellig. Rusland is inderdaad een grote koper van goud, net als China. Maar waar kopers zijn, zijn per definitie ook verkopers. Zo was de Zwitserse centrale bank de laatste 20 jaar een groot verkoper van goud. Net als Nederland en België, trouwens.
Goldbugs en dommeriken
Niets maakt zoveel (op de beurs) los als goud. Voor de een is het de enige monetaire zekerheid die ons rest, de ander vindt het veel te duur spul dat geen enkele functie heeft en zoveel waard is als wat de gek er voor geeft. Daar blijft het niet bij.
Goud-fans of voorstanders worden goldbugs, ofwel goudkevers, genoemd. Niet erg complimenteus. Op hun beurt doen de goldbugs hun tegenstanders af als dommeriken die geld niet begrijpen en gedrogeerd zijn door de main stream media. Zelf hebben ze hun eigen informatie-universum met andere feiten en cijfers.
Goed, met die wetenschap kunnen we een poging wagen om bovenstaande vraag te beantwoorden. Die vraag luidt eigenlijk anders en dit is ook waar alle discussies over goud eigenlijk over gaan:
Geloof je wel of niet in de stabiliteit van het huidige monetaire systeem (en dan vooral de Amerikaanse dollar)?
Die dollar is zeg maar sinds de Tweede Wereldoorlog wereldbetaalmiddel én wereldreservevaluta. Tot in de jaren dertig van de vorige eeuw hielden alle landen een goudstandaard aan, ofwel voor iedere dollar, gulden, pond of franc lag er een zekere hoeveelheid goud in de kluizen van de centrale banken.
Goudstandaard
Om een lang verhaal kort te maken: door die koppeling van munt en goud was geen regering in de jaren dertig in staat de rampzalige wereldwijde depressie een halt toe te roepen. Zo konden die landen bijvoorbeeld geen extra geld in de opdrogende economie pompen, omdat er geen goud tegenover stond.
Dat nooit weer, meenden de winnaars van de Tweede Wereldoorlog en wisselden in feite hun goud vanaf toen voor de dollar in. Toeval of niet, de economsiche groei en welvaart in het westen explodeerden sindsdien. Dit ging wel ten koste van een voorheen waardevaste munt: sindsdien holt inflatie geld langzaam uit.
Kortom, centrale banken die goud kopen (voor dollars!) willen minder afhankelijk zijn van die Amerikaanse munt (en politiek!). Een andere reden is dat landen met een snel expanderende economie en geldhoeveelheid toch een zekere goud-dekking aan hun munt willen geven voor vertrouwen. China is hét voorbeeld.
Vertrouwen uitstralen
Het hoort er een beetje bij. Dat is ook de reden waarom bijvoorbeeld de westerse banken nog goud hebben. Al was het maar omdat het vertrouwen uitstraalt richting het publiek. Dat is ook de reden waarom De Nederlandsche Bank onlangs geld terughaalde naar Nederland, dat het eerder in New York liet bewaren. Niettemin is de hoeveelheid goud bij lange na niet genoeg om al het uitstaande papier- en muntgeld te dekken!
Je ziet het aan de onderstaande Wiki-tabel. Door de bank genomen hebben westerse landen nog een aardige goudreserve (Forex staat voor buitenlandse valuta), maar opkomende landen niet. Die hebben alleen maar dollars en vinden het prettig om een gedeelte in te ruilen voor goud (zoals Rusland) om niet zo afhankelijk van de VS te zijn.
Mitsen en maren
En wat moet je hier als belegger dan mee? Het gaat er hierbij vooral om hoe je geld ziet:
- Zie je geld als doel op zich dat zijn waarde onder alle omstandigheden moet behouden, dan is goud een beter idee dan de dollar of geld in het algemeen. Goud is sinds de Oude Grieken min of meer waardevast. Hoewel, in 1971 schafte de VS de goudstandaard helemaal af en sindsdien fluctueert de prijs enorm.
- Zie je geld alleen als middel om te laten rollen, te sparen, te beleggen en te investeren, ofwel om steeds meer geld, goederen en diensten te vergaren en de economie te smeren, dan is de dollar een beter idee.
Goud mag er dan over 10.000 jaar en langer nog zijn, maar als geld ligt het maar te liggen in de kluizen. Het wordt niet gebruikt om te consumeren en te investeren en betaalt geen dividend of rente. Het kost bovendien veel geld om het boven de grond te halen en vervolgens weer in kluizen op te slaan.
De dollar als geld jaagt de economie aan en maakt investeringen meer waard. Het nadeel is dat het ieder jaar iets aan waarde verliest en dat centrale banken en regeringen er mee kunnen doen en laten wat ze willen, waardoor al vele valuta's volledig zijn opgeblazen. De dollar heeft ook veel aan waarde verloren.
Een Amerikaan die in 1800 voor 5 dollar boodschappen deed, moet daar nu 100 dollar daarvoor betalen. Dat is een prijs die de tegenstanders van goud graag betalen, want hun spaargeld en beleggingen compenseren gemiddeld genomen daarvoor door de jaren heen. Let wel, gemiddeld!
Want het is ook wel eens anders: zoals sparen anno nu eigenlijk niks oplevert, bijvoorbeeld, of de beurskrach van een paar jaar geleden die aandelen decimeerde. Dat is de prijs van economische groei, het gaat niet over rozen. En dat is nu de prijs die goud-supporters niet willen betalen: geen wilde ritten en handen af van mijn geld!
Waar je centen in steken?
Nog één ding, waarom fluctueert die goudprijs sinds 1971 zo, terwijl die eigenlijk met een rustige stijgende lijn loopt op te lopen, om zo het langzame verlies aan waarde van de dollar te compenseren? Simpel, in tijden van voorspoed wil niemand er van weten, om er vervolgens weer in te vluchten als er iets fout gaat.
Wees dan wel consequent en neem fysiek goud en niet een of ander hip papieren productje. Want goud misstaat in geen enkele beleggingsportefeuille. Veel of weinig? Het is jouw toekomstvisie op deze wereld en economie die bepaalt hoeveel. Wed alleen nooit op één paard, dat is misschien wel het belangrijkste.
Als je een nieuwe crisis vreest kan een plukje goud in je portefeuille zorgen dat je misschien iets rustiger slaapt. Als al het andere snel minder waard wordt zit het er dik in dat mensen weer vluchten in goud en dat goud dus duurder wordt. Zo dek je dat risico in ieder geval gedeeltelijk af. Waarbij je wel op de koop toeneemt dat goud kan achterblijven in monetair gunstiger tjden.
Voor wie vooral in goud gelooft en niet in geld geldt het omgekeerde: misschien is het toch een idee om ook wat aandelen en obligaties te hebben, in het geval geld wel overleeft en er niet overdreven inflatie komt.
Hieronder een blik op de goudprijs sinds 1971 - daarvoor was-ie eeuwenlang vlak. Klikken voor groot!
