Als je geld nodig hebt, bijvoorbeeld voor de aanschaf voor een woning of andere - grote - uitgaven, dan kun je bij de bank aankloppen voor een lening. Maar je kunt er ook voor kiezen om geld te lenen bij bekenden, bijvoorbeeld bij vrienden of familie.
Zo'n lening zonder tussenkomst van de bank heet een onderhandse lening. En dat kan een prima alternatief zijn. Echter, als iemand zomaar een enorm bedrag naar jou overmaakt, dan zijn jullie niet slim bezig. Je moet heel goed op een aantal dingen letten en het een en ander vooraf regelen.
Maak afspraken én leg ze vast
Direct doen: heldere afspraken maken én ze vastleggen in een contract. Hiermee verklein je de kans dat jullie later misverstanden krijgen. Als je een contract opstelt kun je altijd op een later moment nog even kijken hoe het ook alweer zat. Je kunt checken of afspraken goed worden nagekomen en elkaar er op wijzen.
Regel een contract zodra je bent overeengekomen om hoeveel geld het gaat. Leg het bedrag vast, bepaal hoeveel rente er betaald zal worden - want dat is verstandig, daarover later meer - en wat de aflossingsperiode zal zijn en hoe dit wordt vormgegeven.
Je kunt afspreken dat je na het aangaan van de lening niet direct begint met aflossen of rente betalen, maar pas na een bepaalde periode. Maak ook afspraken over wat er gebeurt als terugbetaling niet lukt.
Op internet kun je verschillende voorbeeldcontracten vinden, bijvoorbeeld bij ABN Amro. Die kun je zo gebruiken. Voorheen kon je je contract laten registreren bij de Belastingdienst, maar dat is sinds 2013 niet meer mogelijk. Wel kun je je contract vast laten leggen bij een notaris.
Ja, het is echt verstandig: rente betalen
Het klinkt misschien een beetje raar om rente te betalen aan een vriend of familielid. Toch maar doen. En ga dan niet uit van een té lage rente, al lijkt zo'n vriendendienst nog zo verleidelijk.
Spreek met elkaar een marktconforme rente af, ofwel een rente die niet (te veel) afwijkt van wat door financiële instellingen wordt gevraagd voor een dergelijke lening. Vaak wordt uitgegaan van 6%.
Wanneer je renteloos of tegen een heel lage rente leent, dan ziet de Belastingdienst het verschil tussen de betaalde rente en de minimale rente als een schenking, en dan zijn de regels van schenkbelasting van toepassing. Wel geldt er een (jaarlijkse) vrijstelling voor schenkingen.
Lees ook: Hoeveel kan ik belastingvrij schenken?
Tip: als je van iemand leent die jou eigenlijk geen rente wil laten betalen, maar dit wel doet vanwege de belastingregels, dan kan hij of zij ervoor kiezen het rentebedrag op een later moment aan jou te schenken. Wel moet je er dan voor zorgen dat dit bedrag niet hoger is dan de schenkingsvrijstelling.
Hypotheekrenteaftrek bij lening voor woning
Wanneer jij de onderhandse lening gebruikt voor de aankoop van een woning kom je misschien in aanmerking voor (hypotheek)renteaftrek in box 1. Zo'n lening kan namelijk een aanvulling zijn op je hypotheek of 'm geheel vervangen.
Wel moet je dan gegevens aan de Belastingdienst doorgeven. Hier vind je een overzicht van alle voorwaarden en regels omtrent de renteaftrek bij een (onderhandse) lening.
Check ook: Stappenplan: een hypotheek afsluiten